Rynek pożyczkowy wraca do kondycji sprzed pandemii

Zazwyczaj styczeń w branży pożyczkowej jest miesiącem słabszym, co wynika ze zwiększonego popytu na pożyczki w okresie świątecznym. Podobnie jest w obecnym roku, przy czym w porównaniu z -ostatnimi latami wyniki prezentują się korzystniej. Dane za styczeń 2022 r. sugerują, że po niemal dwóch latach rynek wrócił do poziomów osiąganych przed pandemią. Wartość udzielonego finansowania w styczniu była o 28,5 procent wyższa niż w 2021 r. co jednak w znacznej mierze wynika z efektu niskiej bazy.

Kontynuacja wysokiej aktywności w styczniu

W styczniu w stosunku do poprzedniego miesiąca nastąpił nieznaczny spadek liczby odpytań ws. klientów aplikujących o pożyczkę, co związane jest z końcem okresu świątecznego. W stosunku do stycznia 2021 roku wyniki były wyższe o 47 - 68 procent w zależności od tygodnia. Istotne wzrosty, choć z tendencją malejącą, wynikają z niskiej bazy. Przypomnijmy, aktywność firm pożyczkowych w odpytaniach do czerwca 2021 roku utrzymywała się na niskim poziomie z uwagi na obowiązujące jeszcze w tamtym czasie regulacje covidowe obniżające limit kosztów pozaodsetkowych.

Liczbowo udany styczeń

Podobnie jak dane dotyczące liczby wniosków o pożyczkę, dane sprzedażowe pokazują spadki wobec grudnia, co wynika ze wzmożonego popytu na pożyczki w okresie świątecznym. W ujęciu miesiąc do miesiąca firmy pożyczkowe udzieliły finansowania o wartości niższej o 16,9 procent, a liczba udzielonych pożyczek była niższa o 7,9 procent. W relacji do stycznia 2021 roku zanotowano wzrost  o 28,5 procent w przypadku wartości udzielonych pożyczek i o 23,6 procent w przypadku ich liczby. Odczyty rok do roku w dalszym ciągu są zaburzone przez efekt niskiej bazy roku ubiegłego, kiedy rynek powolnie odbudowywał swoją kondycję po pandemii i był jeszcze objęty regulacjami covidowymi. Przy uwzględnieniu różnic w dniach roboczych poszczególnych okresów porównywalnych, wartość udzielonych pożyczek w styczniu była o 3,8 procent niższa niż w grudniu.

Wg. danych CRIF średnia wartość pożyczki wyniosła w styczniu 3 268 zł, tj. o 9,8 procent mniej wobec grudnia 2021 roku,  o 4,0 procent więcej niż w styczniu 2021 roku i o 5,0 procent więcej niż w styczniu 2020 roku. O ile spadek wobec grudnia także należy tłumaczyć efektami sezonowości – klienci po zwiększonych wydatkach świątecznych wykazują mniejsze potrzeby – o tyle wzrosty zarówno rok do roku jak i wobec 2020 roku wynikają prawdopodobnie z wzrostu wynagrodzeń w gospodarce.

Obserwacja danych tygodniowych w odniesieniu do średniego tygodnia poprzedniego miesiąca potwierdza, że spadek był w większym stopniu spowodowany poprzez niższą niż w poprzednim miesiącu średnią wartość pożyczki. Wartość udzielanych pożyczek była niższa o 1,6 do 22,1 procent w zależności od tygodnia. Jednocześnie liczba udzielonych pożyczek wahała się w przedziale 85,5 do 105,1 procent średniej grudniowej.

Ze względu na specyfikę raportowania spółek do CRIF dane za ostatnie tygodnie stycznia w zakresie odsetka klientów odrzuconych mogą ulec zmianom. W niniejszej publikacji używamy danych CRIF wg stanu na 10 lutego 2022 r.

Z uwagi na model raportowania przez firmy pożyczkowe danych nt. liczb odrzucanych aplikacji o pożyczki, należy mieć na uwadze, ze dane z ostatnich czterech tygodni ulegną korekcie. Z tego względu jako ostatni miarodajny odczyt należy potraktować tydzień rozpoczynający się 20 grudnia, w trakcie którego wskaźnik wyniósł 41,6 procent, a więc utrzymał się na poziomach obserwowanych od września. Wskaźnik dot. średniej liczby odpytań ws. klientów aplikujących o finansowanie wobec średniej liczby unikatowych klientów od czerwca utrzymuje się na podwyższonym poziomie osiągając najwyższą wartość w grudniu 2021 roku w wysokości 2,50. W styczniu wskaźnik obniżył się o 0,10 wobec odczytu z grudnia. Spadek związany jest z sezonowością rynku pożyczek - w okresie przedświątecznym zazwyczaj występuje na rynku zwiększone zapotrzebowanie na finansowanie. Wnioski płynące z danych są analogiczne wobec formułowanych przez nas od kilku miesięcy. Zwiększone wartości wskaźnika oznaczają prawdopodobnie, że klienci intensywnie szukają finansowania w firmach pożyczkowych. Jednocześnie wielu klientów nie otrzymuje finansowania.

Liczba aktywnych firm

W styczniu liczba aktywnych podmiotów (tj. instytucji pożyczkowych, które w danym okresie udzieliły choć jednej pożyczki) uczestniczących w rozwiązaniu CRIF wzrosła o 1 podmiot. W grudniu były 42 takie podmioty, przy czym 3 spółki to firmy działające w segmencie odroczonej płatności (BNPL – buy now, pay later). Biorąc pod uwagę dalszą niepewność regulacyjną, nie należy spodziewać się zwiększenia liczby firm operujących na rynku pożyczkowym.

We wszystkich danych CRIF, gdzie dokonujemy porównania z analogicznym okresem zeszłego roku lub średnimi danymi z poprzedniego miesiąca, stosujemy jednorodną grupę porównawczą, tj. analizujemy wyłącznie grupę instytucji pożyczkowych, która była obecna w całym okresie badania, co pozwala na uniknięcie zaburzeń wniosków na skutek rozpoczęcia lub zakończenia raportowania przez instytucję pożyczkową. W przypadku tego wykresu wskazana w pierwszym zdaniu reguła nie obowiązuje.

Podsumowanie

W styczniu rynek pożyczkowy pokazał sezonowo niższą aktywność. Jednocześnie zanotowano dwucyfrowe wzrosty wartości udzielonego finansowania w relacji rok do roku, jak i wobec stycznia 2020 roku. Odbudowa kondycji rynku trwała długo, zwłaszcza w porównaniu z wieloma innymi branżami gospodarki. Ponadto epidemia i związane z nią regulacje drastycznie obniżające limit pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego spowodowały zniknięcie z rynku 1/3 działających na nim przed pandemią firm.