Sprzedaż pożyczek delikatnie osłabła we wrześniu

We wrześniu firmy operujące na rynku pożyczek pozabankowych udzieliły finansowania o wartości 4,3 proc. niższej niż w sierpniu – wynika z analizy Fundacji Rozwoju Rynku Finansowego. W stosunku do analogicznego okresu sprzed dwóch lat, wynik sektora jest nieznacznie wyższy - o 1,6 proc. - jednak zanotowany wzrost jest wyłącznie efektem większej liczby dni roboczych we wrześniu 2021 roku.

Nieznaczne spadki liczby odpytań

W miesiącach kwiecień-czerwiec 2021 r. w branży obserwowano istotny wzrost aktywności firm pożyczkowych w zakresie odpytań ws. klientów aplikujących o finansowanie. Odczyty wobec roku ubiegłego wskazywały wzrosty przekraczające nawet 100 proc., lecz z uwagi na zeszłoroczną zapaść na rynku i związany z tym problem niskiej bazy, znacznie bardziej miarodajnym porównaniem, ilustrującym faktyczny obraz rynku, wydaje się być rok 2019. I tak oto w czerwcu 2021 r. poziom odpytań do baz dłużnych był wyższy o 17 proc. względem czerwca 2019 roku, a w wartościach bezwzględnych liczba odpytań była najwyższa od momentu wybuchu pandemii, jednak od lipca 2021 r. odczyty zaczęły maleć, a trend spadkowy utrzymał się również we wrześniu. Należy jednak zaznaczyć,  że odczyt z poprzedniego miesiąca jest o 5,9 proc. wyższy niż we wrześniu 2019 roku.

Dynamika sprzedaży spowalnia  

Dane dotyczące liczby i wartości przyznanego finansowania przez branżę we wrześniu 2021 r. wskazują na spadki, zarówno w ujęciu miesięcznym jak i dwuletnim. Według danych CRIF wartość udzielonych pożyczek zmniejszyła się o 4,3 proc. miesiąc do miesiąca. Wobec września 2019 roku odczyt był o 1,6 proc. wyższy, lecz należy mieć na uwadze, że tegoroczny wrzesień miał 22 dni robocze, a wrzesień 2019 r. 21 dni roboczych. Korygując dane o wspomnianą różnicę, branża nadal notuje spadek w wysokości 3 procent. Podobnie wyglądają dane w zakresie liczby udzielonych pożyczek, która spadła o 3,2 proc. wobec sierpnia. W porównaniu do września 2019 roku obserwujemy wzrost o 4,3 proc., jednak po skorygowaniu danych o liczbę dni roboczych wskaźnik ilustruje niewielki spadek - o 0,5 procent. Analogicznie jak w poprzednich miesiącach, dynamiki sprzedaży wobec ubiegłego roku ulegają systematycznej redukcji.

Średnia wartość pojedynczej pożyczki wyniosła we wrześniu 3291 zł, co oznacza, że spadła o 1,2 proc. wobec sierpnia. W porównaniu do ubiegłego roku odczyt wahał się w przedziale +10 do +17 procent. Natomiast odnosząc dane do analogicznych okresów 2019 roku, średnia wartość pożyczki utrzymała się na stabilnym poziomie, w przedziale od -3 do -1 proc., w zależności od poszczególnego tygodnia.

Odczyty w zakresie liczby i wartości udzielonych pożyczek we wrześniu wobec średniego tygodnia sierpnia były zróżnicowane, nie zaobserwowano wyraźnego trendu. Podobnie jak miesiąc wcześniej. Dane potwierdzają natomiast, że ostatnie miesiące na rynku pożyczek są względnie stabilne, z niewielkimi spadkami sprzedaży. Warto zwrócić uwagę, że w poprzednim miesiącu tylko w tygodniu rozpoczynającym się 6 września wartość udzielonych pożyczek była minimalnie wyższa niż w średnim tygodniu sierpnia.

Ze względu na specyfikę raportowania spółek do CRIF dane za ostatnie tygodnie września w zakresie odsetka klientów odrzuconych mogą ulec zmianom. W niniejszej publikacji używamy danych CRIF wg stanu na 7 października 2021 r.

Z uwagi na model raportowania przez firmy pożyczkowe danych na temat odrzucanych aplikacji o pożyczki, należy mieć na uwadze, że dane z ostatnich czterech tygodni ulegną korekcie. Z tego względu jako ostatni miarodajny odczyt należy potraktować tydzień rozpoczynający się 23 sierpnia, w trakcie którego wskaźnik wzrósł do poziomu blisko 47 procent. Z kolei średnia liczba odpytań ws. klientów aplikujących o finansowanie wobec średniej liczby unikalnych klientów wyniosła we wrześniu 2,27, co oznacza, że nieznacznie spadła wobec sierpnia - o 0,09.

Instytucje pożyczkowe powracają na rynek

Drugi miesiąc z rzędu wzrosła liczba aktywnych podmiotów uczestniczących w rozwiązaniu CRIF. Łącznie w okresie sierpień-wrzesień do rozwiązania dołączyły 3 podmioty, co może oznaczać, że wraz z wygaśnięciem limitów covidowych z końcem czerwca br. firmy pożyczkowe nieco przychylniej oceniają sytuację na rynku i powracają do działalności operacyjnej. Przypomnijmy, liczba aktywnych instytucji pożyczkowych obejmuje podmioty, które w danym okresie udzieliły choć jednej pożyczki. We wrześniu liczba takich firm wyniosła 41, przy czym 3 spółki to firmy działające w segmencie odroczonej płatności (BNPL – buy now, pay later).

We wszystkich danych CRIF, gdzie dokonujemy porównania z analogicznym okresem zeszłego roku lub średnimi danymi z poprzedniego miesiąca, stosujemy jednorodną grupę porównawczą, tj. analizujemy wyłącznie grupę instytucji pożyczkowych, która była obecna w całym okresie badania, co pozwala na uniknięcie zaburzeń wniosków na skutek rozpoczęcia lub zakończenia raportowania przez instytucję pożyczkową. W przypadku tego wykresu wskazana w pierwszym zdaniu reguła nie obowiązuje.

Podsumowanie

Dane wrześniowe są potwierdzeniem obserwacji z poprzednich miesięcy. We wrześniu odnotowano delikatny regres miesiąc do miesiąca, przy czym kontynuowana była redukcja dynamik wzrostowych względem 2020 roku, które były spowodowane efektem niskiej bazy w związku z sytuacją covidową. W dalszym ciągu prawdopodobnie utrzymuje się podwyższony popyt na pożyczki, co sugerują dane ukazujące zwiększone wartości aplikacji. Popyt ten nie jest jednak zaspokajany przez branżę, co zauważaliśmy też w poprzednich miesiącach i w naszej opinii może wynikać ze zbyt wysokiego profilu ryzyka danego klienta oraz nadszarpniętej bazy kapitałowej podmiotów, które przetrwały ubiegły rok. Taką tezę zdają się potwierdzać dane o odrzuceniach, które utrzymują się na podwyższonych poziomach.

Raport został przygotowany przez Fundację Rozwoju Rynku Finansowego w oparciu o dane CRIF